คุณสมบัติและประโยชน์ของหญ้าแฝก คุณสมบัติของหญ้าแฝก 1. เป็นหญ้าที่ทนทาน ปลูกง่าย ขึ้นได้ดีทั้งในดินดีและดินเลว แม้กระทั่งในดินที่เป็นดินเปรี้ยว ดินเค็ม ดินด่าง ดินทราย หรือดินปนลูกรัง 2. หญ้าแฝก เจริญเติบโตเป็นกอแน่น โดยการแตกอย่างรวดเร็ว เส้นผ่าศูนย์กลางกอประมาณ 30 เซนติเมตร 3. รากของหญ้าแฝกมีความยาวมาก และหยั่งลึกลงดินในแนวดิ่งได้ถึง 3 เมตร ช่วยในการดูดซับน้ำและกักน้ำไว้ในดิน 4. รากไม่เจริญออกทางด้านข้าง จึงไม่แย่งอาหารของพืชหลักทที่ปลูกใกล้เคียง 5. รากมีจำนวนมากสานกันแน่นหนาเหมือนม่านหรือกำแพงใต้ดิน ทำหน้าที่ยึดดินได้อย่างแน่หนา และแข็งแรง ป้องกันการพังทลายของหน้าดิน 6. รากหญ้าแฝกช่วยในการดูดซับสารเคมีก่อนที่จะไหลลงสู่แหล่งน้ำ ทำให้น้ำมีคุณภาพดี 7. หญ้าแฝกปลูกริมขอบสระหรือแหล่งน้ำ จะสานกันเป็นแนวรั้ว ช่วยกรองเศษพืช ตะกอนดิน สิ่งปฏิกูลต่างๆ ไม่ให้ไหลลงสู่แหล่งน้ำ 8. ตะกอนที่หญ้าแฝกดักไว้ มีแร่ธาตุสะสมไว้กลายเป็นปุ๋ยช่วยฟื้นฟูและบำรุงดิน 9. หญ้าแฝกช่วยเก็บรักษาความชุ่มชื้นไว้ในดินได้อย่างยาวนาน 10. หญ้าแฝกช่วยป้องกันการช่วยชะลอแรงปะทะ และการชะล้างหน้าดินของน้ำที่ไหลบ่า ประโยชน์ของหญ้าแฝก - ปลูกหญ้าแฝกเพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและนิเวศวิทยา - กรองเศษพืชและตะกอนดินที่ถูกชะล้างมากักเก็บไว้ - ทำวัสดุมุงหลังคา - วัสดุดิบทำกระดาษ - ทำเชือก, เสื่อ, หมวก, ตะกร้า, ฯลฯ - ใช้เป็นอาหารสัตว์พวก แกะ โค กระบือ ฯลฯ - ใช้เป็นวัสดุคลุมดิน, ใช้รองคอกสัตว์ - ทำวัสดุเพาะเห็ด ทำปุ๋ยหมัก - ดูดซับน้ำและรักษาความชุ่มชื้นในดิน - ดูดซับแร่ธาตุ อาหาร/สลายกลายเป็นอินทรียวัตถุในดินทำให้ดินร่วนซุย - ดูดซับสารพิษจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช - ช่วยทำให้คุณสมบัติทางกายภาพของดินดีขึ้น - ทำฉาก, ม่านตา, พัด, กระเป๋าถือ - สมุนไพรและเครื่องประทินผิว - กลั่นทำน้ำหอม, ส่วนผสมของสบู่ - ป้องกันแมลงและหนู การใช้หญ้าแฝกเพื่ออนุรักษ์หน้าดินและน้ำ ทำได้หลายรูปแบบ - พื้นที่ลาดชัน ควรปลูกหญ้าแฝกตามแนวขวาง ไล่เป็นชั้นลดหลั่นไปตามความลาดชันของพื้นที่ หรือปลูกเป็นรูปครึ่งวงกลม แหงนรับความลาดเทของพื้นที่รอบต้นไม้แบบฮวงซุ้ย เพื่อลดความรุนแรงของการชะล้างพังทลายของดิน โดยจัดให้มีจำนวนแนวแถวที่เหมาะสม ปลูกต้นให้ชิดติดกัน เพื่อให้หญ้าแฝกทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ - พื้นที่ราบ การปลูกหญ้าแฝกในสภาพพื้นที่ราบ เพื่อตัดใบหญ้าแฝกคลุมดิน ช่วยรักษาความชุ่มชื้นให้น้ำใต้ดิน ช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุ หมุนเวียนธาตุอาหารที่อยู่ในดินชั้นล่างขึ้นมาสู่ดินชั้นบน เป็นการฟื้นฟูดินที่เสื่อมโทรม สามารถปลูกตามรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง หรือหลายรูปแบบร่วมกันก็ได้ เช่น ปลูกเป็นแถว รูปครึ่งวงกลมและวงกลม เป็นต้น - พื้นที่วิกฤต การปลูกหญ้าแฝกในพื้นที่ที่ง่ายต่อการชะล้างพังทลาย ได้แก่ ขอบบ่อน้ำหรือสระน้ำที่ขุดใหม่ ไหล่ถนน รอยต่อของผิวน้ำกับแนวป่าที่อยู่เหนือเขื่อนหรืออ่างเก็บน้ำ แนวร่องน้ำข้างถนน พื้นที่ภูเขาและพื้นที่ที่ถูกน้ำกัดเซาะเป็นร่องลึก ฯ การปลูกหญ้าแฝกในพื้นที่วิกฤต ต้องปลูกต้นหญ้าแฝกให้ชิดติดกัน ควรปลูกหญ้าแฝกเป็นรูปตัววีคว่ำ แล้วปลูกต่อเป็นแนวยาว ไปตามเส้นชั้นความสูงในลักษณะก้างปลา โดยมีระยะห่างระหว่างแถวตามแนวดิ่ง 1 เมตร เพื่อชะลอการกัดเซาะร่องน้ำ และกระจายน้ำให้ไหลลึกซึมลงไปในดินหน้าแนวหญ้าแฝก หรือปลูกเป็นแนวตรงขวางทางน้ำ เพื่อช่วยต้านแรงปะทะของน้ำไหลบ่า และกรองตะกอนดินทับถมไว้